Tìm Ra Con Đường Của Riêng Mình

Nguồn bài viết

Trung Hà - Youtube Đàn ông học

https://www.youtube.com/watch?v=iZ3oanCV5u4

Các tag

phát triển bản thân; tâm lý học; kỹ năng mềm; định hướng nghề nghiệp; tìm kiếm bản thân; khủng hoảng hiện sinh; mentor; người hướng dẫn; ikigai; đam mê; trải nghiệm; tự học; sách self-help; mục tiêu sống; sinh viên.

Tóm tắt các bài học quan trọng

• Tìm một người hướng dẫn (mentor) là cách hiệu quả nhất để định hướng: Sách vở chỉ là một phần. Một người mentor có kinh nghiệm, hiểu rõ bạn và có cái nhìn khách quan từ bên ngoài sẽ đưa ra những lời khuyên thực tế, giúp bạn nhận ra những điểm mạnh, điểm yếu mà chính bạn không thấy được.

• Nếu không có mentor, hãy chủ động trải nghiệm: Đừng chờ đợi câu trả lời tự đến. Hãy tận dụng các khóa học online (kể cả miễn phí), tham gia các hội nhóm, thử những kỹ năng mới. Trải nghiệm là con đường duy nhất để bạn khám phá ra điều mình thực sự thích và giỏi.

• Cẩn thận với mô hình Ikigai bị "Tây hóa": Mô hình 4 vòng tròn phổ biến (việc bạn thích, việc bạn giỏi, việc xã hội cần, việc kiếm ra tiền) tạo ra một kỳ vọng phi thực tế về một "công việc hoàn hảo", khiến bạn áp lực và không hài lòng với hiện tại.

• "Làm việc mình thích" là một đặc quyền, không phải là điểm khởi đầu: Khi mới ra trường, chưa có kinh nghiệm và vốn liếng, việc quan trọng là làm tốt công việc bạn có để tích lũy. Thay vì cố đi tìm việc mình thích, hãy học cách tìm thấy niềm vui và ý nghĩa trong công việc mình đang làm.

• Ikigai gốc của người Nhật là tìm thấy ý nghĩa trong những việc nhỏ nhặt hàng ngày: Hạnh phúc không phụ thuộc vào một công việc lý tưởng trong tương lai, mà đến từ việc bạn biết trân trọng và tìm thấy niềm vui trong những gì mình đang có ở hiện tại.

Tóm tắt các câu hỏi mở để suy nghĩ, phát triển thêm

• Trong mạng lưới quan hệ của bạn, ai là người có đủ những phẩm chất (kinh nghiệm, thành công, sự thấu cảm) để có thể trở thành mentor cho bạn? Bạn đã bao giờ chủ động tìm đến họ để xin lời khuyên chưa?

• Nếu phải chọn một trải nghiệm mới để khám phá bản thân trong tháng này (một khóa học online, một workshop, một buổi offline của một cộng đồng), bạn sẽ chọn gì?

• Bạn có đang bị áp lực bởi việc phải tìm ra "đam mê" hay "công việc ikigai" của mình không? Làm thế nào để bạn có thể tìm thấy ý nghĩa và niềm vui trong công việc hoặc việc học hiện tại?

• Bạn có đồng ý với quan điểm rằng việc nhảy việc liên tục để "tìm cái mình thích" khi chưa có nền tảng vững chắc là một chiến lược không thực tế không?

• Ngoài công việc, những hoạt động nhỏ nhặt nào trong cuộc sống hàng ngày mang lại cho bạn cảm giác ý nghĩa và hạnh phúc?

Nội dung gốc của bài viết

Lời Mở Đầu: Câu Hỏi Khó Nhất Đời Người

Ở Vlog trước mình đã nói về những khủng hoảng ở từng giai đoạn của cuộc đời, ở cái mốc tuổi tầm 20, 25 và 30. Các bạn có thể thấy tựu trung lại của cả 3 khủng hoảng đó chính là việc không xác định được chính xác một con đường rõ ràng, một cái gốc, một cái cốt lõi để mình tập trung phát triển. Khi chúng ta chưa có một cái gốc vững vàng thì chúng ta rất khó có thể phát triển rẽ nhánh sang những thứ khác. Nếu muốn, nó giống như việc bạn phải đi làm kiếm tiền, dành ra một khoản tiết kiệm kha khá rồi mới nghĩ tới việc đầu tư hay mở shop gì đó.

Vậy nên câu hỏi được đặt ra là làm thế nào để tìm thấy được con đường đó? Thực ra đây là một câu hỏi khó, nếu không muốn nói là rất khó. Có rất nhiều lý do cho cái sự khó của nó.

Thứ nhất là vì không biết bao giờ mới tìm ra nó. Có những người tới tận 25 tuổi mới có đáp án, có người thì có khi sống cả đời vẫn không biết mình thực sự muốn làm gì.

Đó là chưa kể với những người trẻ vẫn còn ít trải nghiệm với cuộc sống hoặc những người không có điều kiện để thử nghiệm ở những lĩnh vực khác nhau thì rất khó để có thể tìm ra câu trả lời trong một sớm một chiều.

Ngoài kia có rất nhiều sách self-help giúp bạn định hướng con đường nghề nghiệp trong tương lai mà mình sẽ gợi ý ở cuối Vlog, và chúng thực sự có ích nhưng chỉ một phần thôi. Lý do là bởi mặc dù chúng có đưa ra những câu hỏi mang tính khai mở, nhưng người trả lời lại là bạn, tức là câu trả lời sẽ mang tính chủ quan. Điều này khiến đôi khi nó có thể không chính xác. Đó là chưa kể phần lớn những cuốn sách hướng nghiệp hay tìm kiếm đam mê ngoài kia được viết bởi các tác giả phương Tây, nơi mà nền văn hóa rất khác biệt so với Việt Nam, cả trong cuộc sống hàng ngày lẫn trong khi làm việc.

Giải Pháp Quan Trọng Nhất: Tìm Một Người Hướng Dẫn (Mentor)

Vì vậy, song song với việc đọc sách thì mình nghĩ quan trọng nhất chính là tìm một người làm người hướng dẫn, một mentor của riêng mình.

Thứ nhất, mentor này cần là người đã biết mình lâu, có nhiều dịp quan sát mình và hiểu rõ tính cách của mình. Vì họ là người ngoài nên họ có thể quan sát được những điều mà có khi chính bản thân chúng ta cũng không nhận ra. Từ đó họ sẽ có góc nhìn, những góp ý mới về những ưu khuyết điểm cho chúng ta. Ví dụ, trước đây mình chưa bao giờ biết là mình có khả năng vận động thể chất tốt. Cứ mỗi khi mình học cái gì đó liên quan tới vận động, ví dụ như bơi, cầu lông, bóng rổ, mình chỉ đơn giản là nhìn người khác làm và bắt chước lại. Mãi tới khi có thầy hay cô hướng dẫn và quan sát, họ mới nhận xét về việc mình có óc quan sát tốt, từ đó học nhanh hơn so với những người khác.

Thứ hai, cũng chính bởi họ nhìn ra được những ưu hay khuyết mà chúng ta có thể không nhìn ra, nên họ cũng có thể giúp hướng chúng ta về những thứ mà chúng ta làm tốt nhất. Từ đó giới hạn lại những lựa chọn cho bạn để bạn không bị vô định nữa. Rõ ràng dù bạn làm việc vì tiền, vì đam mê hay đơn giản là vì bạn không không biết phải làm gì nên cứ làm bừa, thì bạn buộc phải chọn làm những gì mà bạn giỏi nhất để đạt được thứ kết quả mà dù nó có ý nghĩa với bạn hay không, kết quả đó vẫn là thứ tốt, có chất lượng.

Và thứ ba, mentor nên là những người có thực tế va chạm cuộc sống trong một thời gian dài và có những thành công nhất định. Khi họ va chạm cuộc sống đủ lâu, họ sẽ có những bài học mà không sách vở nào có thể viết hoặc dám viết. Và đó chính là những bài học đáng quý nhất mà bạn có thể học được. Họ đã có những thành công nhất định, tức là họ đã phải làm gì đó đúng. Ngay cả khi họ làm việc ở lĩnh vực khác với lĩnh vực bạn muốn làm trong tương lai, vẫn có những bài học về tâm lý, về cách xử lý tình huống, về kỹ năng giao tiếp, vân vân và vân vân mà bạn có thể chuyển đổi và ứng dụng sang lĩnh vực của mình.

Mới tuần trước mình đã chủ động mời anh họ mình một bữa cà phê tâm sự và định hướng. Mình chọn anh ấy trong nhiều anh em họ hàng khác là bởi một, anh ấy là người thành công lớn nhất trong những anh em khác, và hai là anh ấy có nhiều nét tính cách giống mình. Từ đó mình nghĩ anh ấy hẳn cũng đã từng gặp những khó khăn tương tự trong việc phát triển và có cách vượt qua chúng. Cụ thể hơn, tính mình là người thích an toàn. Những lúc mình biết mình buộc phải vượt ra khỏi vùng an toàn đó, mình sẽ nghiên cứu rất kỹ lưỡng, nghĩ trước nghĩ sau rồi mới dám liều. Và ngay cả khi liều thì cũng sẽ chỉ dám đi từng bước nhỏ, liều từng bước nhỏ, có kế hoạch dự phòng chứ không dám kiểu được ăn cả ngã về không. Mình đã từng nghĩ là mình sẽ không hợp với kinh doanh, mình không có máu kinh doanh mà mình thiên về dân học thuật nhiều hơn. Mình có tính cả nể nữa, mặc dù nhiều năm sống ở Úc thì đã giúp mình đỡ được nhiều tính này nhưng ít nhiều thì nó vẫn còn ở đó. Chưa kể là ở Việt Nam để phát triển được lại cần có những mềm mỏng mang tính rất riêng ở văn hóa làm việc và cái này là cái mình hoàn toàn thiếu. Anh họ mình cũng là dân thiên về kỹ thuật nhiều hơn, vậy mà anh ấy sau 10 năm đã có thể xây dựng được công ty với hơn 100 người, rất thành công và toàn xử lý những hợp đồng chục tỷ. Trong quá trình nói chuyện thì anh ấy chia sẻ rằng đúng là anh ấy đã gặp những khó khăn mà mình lường trước được, chia sẻ cách anh ấy vượt qua chúng thế nào, đồng thời chỉnh đốn lại những quan điểm hay những góc nhìn của mình mà còn chưa thực tế hay chưa phù hợp với xã hội Việt Nam. Sau buổi nói chuyện hôm đó thì mình đã mở mang ra rất nhiều và cảm thấy thực sự may mắn khi được nói chuyện với anh ấy.

Điều thứ tư các bạn cần tìm ở mentor của bạn đó là người đó cần có sự thấu cảm cùng sự cởi mở. Cởi mở thì bên cạnh việc người đó không giấu bài bạn, còn cần người đó phải cởi mở và cảm thấy ok với việc bạn không cảm thấy lời khuyên của người ấy là hợp lý trong trường hợp của bạn. Một số người dễ cảm thấy tự ái nếu đã dành thời gian để tư vấn cho bạn rồi nhưng bạn lại làm khác đi. Nhưng có những người khi tư vấn chỉ mang tinh thần là "Chúng ta đều là người lớn cả rồi, có những nhận thức riêng rồi. Nay anh chủ động hỏi ý kiến tôi, tôi chỉ có thể truyền lại kinh nghiệm cá nhân của tôi để cho anh thêm một góc nhìn, còn anh quyết định thế nào là việc của anh, tôi không can dự vào". Bạn không muốn có một mentor muốn bạn trở thành con rối phụ thuộc vào người đó đúng không?

Còn việc có một mentor biết thấu cảm, hay nói cách khác là biết đặt mình vào vị trí của bạn là để người đó có thể điều chỉnh lời khuyên của họ sao cho phù hợp nhất với hoàn cảnh của bạn. Nếu ngày hôm đó ngồi cà phê, mình nói với người anh họ kia là "Tính em cả nể nên nhiều khi không biết cách xử lý nếu nhân viên không làm tốt công việc" mà anh ấy lại nói "Ôi giời, việc đấy dễ mà, có gì đâu. Nó không làm tốt thì mình mắng, không nữa thì mình đuổi việc, đơn giản", thì mình sẽ nhanh chóng kết thúc buổi cà phê đó và đi về. Bởi rõ ràng anh ấy không đặt bản thân vào vị trí của người mắc tính cả nể là mình để cảm nhận được sự khó khăn của mình. Vì vậy, nếu bạn tìm được một mentor mà người đó lại hay nói những câu kiểu như "Ôi giời ơi, có gì đâu" hay cứ ốp y nguyên những gì người đó đã làm và bắt bạn làm theo và gạt phăng đi những khác biệt giữa bạn và người đó thì hãy chọn mentor khác nhé.

Nếu Không Có Mentor Thì Sao? Sức Mạnh Của Trải Nghiệm

Nhưng nếu xung quanh bạn toàn là những người cùng tầm tuổi bạn và ai cũng thiếu kinh nghiệm, ai cũng thiếu bản lĩnh để làm mentor của bạn thì sao? Lúc này không còn cách nào khác, các bạn phải tự mình nghiên cứu, tận dụng sức mạnh của internet để tự mày mò ra lối đi cho mình.

Ngày nay có rất nhiều các khóa học online miễn phí mà bạn hoàn toàn có thể tự đăng ký học và xem nội dung học có hợp với thiên khiếu của mình hay không. Và những lĩnh vực mà bạn nghĩ là bạn thích hoặc giỏi, nhưng khi vào học rồi bạn mới nhận ra hóa ra bạn chỉ thích một khía cạnh rất là nhỏ của lĩnh vực đó thôi, hoặc thì ra những bộ kỹ năng của mình không phù hợp để ra nghề này. Nếu đã không có điều kiện để thử nhiều nghề thì những khóa học online này ít nhiều cũng sẽ cho bạn một phần cảm giác về lĩnh vực mà bạn đang để ý tới.

Ngoài ra thì bạn cũng có thể tham gia vào những hội nhóm của những lĩnh vực bạn có hứng thú, ví dụ như cộng đồng nhiếp ảnh, cộng đồng lập trình, cộng đồng hội họa, vân vân và vân vân, và xin ý kiến của những người trong đó về định hướng học tập hoặc xin review thực tế về nghề mà bạn nghĩ là bạn có thể sẽ làm. Tuy nhiên, cần phải biết sàng lọc những bình luận trên mạng y như cái cách bạn sàng lọc mentor của mình vậy. Sẽ có những bình luận chất lượng, thực tế và đọc một cái là biết ngay họ có ý muốn giúp mình. Còn có những bình luận tập trung nhiều hơn vào việc khoe họ tài giỏi, biết nhiều hơn mình chứ không thực sự quan tâm tới những gì họ đang khuyên. Với những bình luận đó, bạn nên chắt ra thông tin hữu ích và bỏ qua phần còn lại nhé.

Việc học các khóa online và chủ động đăng bài hỏi trên mạng thực tế cũng là lời khuyên mình dành cho nhiều bạn khi còn đang là sinh viên. Bởi nhiều người trong số họ vẫn chưa phải đi làm, ngoài việc học trên lớp thì vẫn có thể sắp xếp đâu đó 2-3 tiếng rảnh mỗi ngày. Và lượng thời gian này là hoàn toàn đủ để các bạn tham gia các lớp học online miễn phí. Nếu có điều kiện tài chính, có thể đi học các lớp học offline về các kỹ năng mà bạn chưa thử bao giờ. Đôi khi chính ở những lớp học tưởng chừng như chẳng liên quan gì tới ngành bạn đang học hoặc chưa bao giờ nằm trong danh sách những điều mà bạn hứng thú lại mở ra cho bạn một con đường mới. Mình từng biết một bạn sinh viên học ngành truyền thông, trong ngành học của bạn, bạn được chọn vài môn tự chọn và bạn ấy đã chọn một trong số đó là môn nhiếp ảnh cơ bản. Lúc đầu bạn ấy chưa bao giờ nghĩ bạn ấy thích nhiếp ảnh mà bạn ấy chỉ chọn môn đó vì nghĩ nó là môn sẽ ít phải viết nhất, lại còn được cầm máy móc để chụp linh tinh thay vì phải ngồi trong lớp. Thế nhưng sau khi tham gia lớp đó, bạn ấy trót tìm thấy sự hứng thú với bộ môn này tới nỗi bạn ấy đã bỏ dở ngành truyền thông và học lại từ đầu ngành nhiếp ảnh.

Điều này càng chứng tỏ rằng để tìm ra được điều mình muốn làm, tin rằng không có con đường tắt nào khác ngoài việc phải trải nghiệm. Không bằng cách này thì cách khác, trải nghiệm sớm dù là miễn phí hay có phí thì bạn sẽ sớm tìm ra được câu trả lời.

Góc Nhìn Khác Về Ikigai: Cạm Bẫy Của Sự Hoàn Hảo

Trước khi tới với một vài quyển sách về hướng nghiệp hay thì mình muốn bàn về một trong những mô hình hướng nghiệp khá phổ biến ở Việt Nam gần đây, cũng là mô hình hay bị hiểu lầm nhất, đó chính là mô hình Ikigai.

Nếu bạn chưa biết thì Ikigai là mô hình mà hay được nhiều người dùng để định hướng nghề nghiệp, rằng công việc lý tưởng sẽ là công việc đạt đủ bốn điều kiện: là công việc bạn thích làm, là công việc xã hội cần, là việc mang lại thu nhập tốt cho bạn, và là công việc mà bạn có thể làm tốt.

Trước khi mình đào sâu tìm hiểu về Ikigai thì mình đã tự thấy có một vài điểm mà mình không đồng ý với mô hình ấy từ trải nghiệm cá nhân của mình.

• Được chọn công việc mình thích là một đặc quyền mà không phải ai cũng có. Rất nhiều người ngoài kia, trong đó có cả mình, sẽ buộc phải nhận một công việc mà ban đầu bạn không thích vì chính nó cho bạn thu nhập để nuôi sống bản thân. Tức là không có việc thì bạn sẽ chết đói. Khi đó thì làm gì có quyền để mà chọn thích hay không thích, nhất là khi vừa mới ra trường, kinh nghiệm không có, tiếng tăm không có thì cứ ai có offer là nhận làm luôn, lương ít cũng được, miễn là có chỗ chịu cho mình kinh nghiệm làm việc, đúng không? Vì vậy, với những bạn mà chưa có nền tảng vững chắc, hay nói cách khác là chưa có vốn liếng cả về tài chính lẫn kinh nghiệm mà cứ đòi phải được làm công việc mình thích, ở vị trí mình thích, với những đồng nghiệp mình thích là khó khả thi. Đó là lý do mình hay nhận xét những bạn trẻ nào hay nhảy việc khi ưu tiên cái "thích" đó là không thực tế. Bản thân việc nhảy việc nhiều lần trong thời gian ngắn đã là một điểm trừ rất lớn trong mắt nhà tuyển dụng rồi.

• Thay vì cứ cố đi tìm việc bạn thích làm, hãy thay đổi tư duy để làm sao mà bạn tìm thấy niềm vui trong công việc bạn đang làm. Như đã nói ở trên, cuộc sống không phải lúc nào cũng cho mình tự nguyện. Rất nhiều khi bạn sẽ rơi vào hoàn cảnh bạn không muốn, một công việc bạn không thực sự thích và bạn không có sự lựa chọn nào khác. Khi đó thì bạn sẽ làm gì? Ngồi than trời trách phận rằng số mình hẩm hiu, kém may mắn à? Nếu bạn cứ thấy khó là bỏ, khó là bỏ hoặc liên tục ca thán, ăn vạ thì bạn sẽ không bao giờ học được kỹ năng sống trong áp lực, không bao giờ rèn luyện được bản thân trở nên bản lĩnh hơn, vững vàng hơn. Đó là chưa kể việc gì mới với bạn cũng đều khó khăn, kể cả khi bạn làm công việc mình yêu thích. Nếu vừa thấy khó đã vội nghĩ là "Ở, công việc này không hợp với mình, mình thực ra cũng không thích công việc này lắm" thì dù bạn có nhảy việc bao nhiêu lần đi nữa cũng sẽ chẳng thể tìm được công việc vừa ý bạn.

• Tóm lại, ngay từ đầu khi mình chưa là gì, chưa có gì trong tay, việc chăm chăm vào việc tìm cái công việc mà mình thích làm là hơi mơ mộng. Với những bạn nào vừa mới tốt nghiệp, đang trong giai đoạn tìm việc mà vẫn chưa thực sự biết mình muốn là gì thì hãy cứ nhận công việc đúng với ngành nghề của mình đã. Trải qua 4 năm học thì mình ít nhiều cũng đã có những kiến thức nhất định về lĩnh vực đó. Sau đó hãy cứ làm một thời gian đi, tích lũy kinh nghiệm, vốn liếng đi. Trong lúc đó thì song song tìm kiếm điều mình muốn làm. Một khi bạn đã trau dồi được cho mình một CV thật tốt hoặc để dành ra một khoản vốn kha khá, khi này bạn mới có quyền lựa chọn ở lại làm tiếp hay là ra ngoài làm hay là nhảy sang một công ty khác thì tùy bạn.

Điểm thứ hai mà mình cảm thấy không ổn ở mô hình này đó là nó tạo ra một con đường quá lý tưởng, một công việc quá lý tưởng. Cộng với cách diễn giải của nhiều người không hiểu kỹ về nó khiến cho người nghe tạo ra cảm giác rằng bằng mọi giá mình phải tìm được công việc có đủ 4 tiêu chí trên, bao giờ tìm được thì mình mới được cho là thành công. Chừng nào mình còn chưa hài lòng 100% với công việc hiện tại thì nó vẫn chỉ là một công việc tạm thời mà thôi. Điều này không khác gì việc vẽ ra trong đầu một hình tượng người yêu lý tưởng và cứ yêu tạm bợ cho tới khi tìm được người hoàn hảo vậy. Nó gây ra sức ép rất lớn, nhất là với các bạn trẻ đang mất định hướng trong cuộc sống. Nó cũng tạo ra suy nghĩ rằng ngoài kia có một công việc mà một khi bạn có nó, nó sẽ đem lại cho bạn hạnh phúc. Tức là hạnh phúc của bạn phải phụ thuộc vào một thứ bên ngoài thay vì ngay trong chính nội tại của bạn. Thay vì nhìn lại hiện tại, tìm thấy niềm vui trong hiện tại thì các bạn ấy sẽ cứ mải mơ mộng về bức tranh lý tưởng kia và chê bai hiện tại. Đây rõ ràng không phải là lối sống mà các bạn muốn, đúng không?

Chính bởi vì cảm thấy có những điểm không ổn như vậy mà lại thấy nó tràn lan trên YouTube lẫn TikTok nên mình đã thử tìm đọc những bài báo về Ikigai và biết được nhiều thông tin mà để tổng hợp lại thì ý chính là mô hình Ikigai được dạy ngoài kia là Ikigai đã bị những học giả phương Tây biến điệu từ Ikigai gốc. Họ đã thay thế những giá trị gốc của người Nhật hay những giá trị của phương Tây, trong đó có việc tập trung kiếm tiền và làm giàu.

Quan niệm về Ikigai gốc của người Nhật rất khác. Nói một cách giản lược thì nó tập trung nhiều hơn vào việc nhìn vào trong nội tại, tìm thấy ý nghĩa của cuộc sống trong những việc mình làm hàng ngày, từ đó biết trân trọng những gì đang có. Và cái này thì bạn nên làm thường xuyên ở mọi giai đoạn của cuộc sống chứ không phải cứ lúc tìm việc thì mới nghĩ tới. Có như vậy thì dù công việc của bạn thế nào đi chăng nữa, bạn cũng vẫn có thể nhìn ra hạnh phúc của riêng mình, trong riêng mình.

Lời Kết: Một Vài Cuốn Sách Hướng Nghiệp Gợi Ý

Để kết thúc Vlog này thì mình xin liệt kê ra vài cuốn sách hay về chủ đề khám phá bản thân và định hướng nghề nghiệp nhé. Nhớ là những cuốn sách này thì chỉ mang tính định hướng, không phải là kim chỉ nam tuyệt đối giúp các bạn tìm ra được con đường chính xác đâu nhá.

• Cuốn đầu tiên là "Nếu Tôi Biết Được Khi Tôi Còn 20" của tác giả Tina Seelig.

• Cuốn thứ hai, "Kỹ Năng Đi Trước Đam Mê" của Cal Newport.

• Cuốn thứ ba, "Tâm Lý Học Thành Công" của Carol Dweck.

• Nếu bạn nào biết đọc tiếng Anh thì có thể đọc cuốn "How to Find Fulfilling Work" của The School of Life.

Vậy là kết thúc Vlog rồi. Nếu bạn có biết thêm những cuốn sách hay về chủ đề này thì hãy giới thiệu với mọi người ở phần bình luận bên dưới nhé. Còn bây giờ, tạm biệt và hẹn gặp lại.