Tự Tin: 3 Điều Nên Tránh

 Nguồn bài viết

Trung Hà - Youtube Đàn ông học

https://www.youtube.com/watch?v=Csh3Bf4a3-g

Các tag

tâm lý học; phát triển bản thân; kỹ năng mềm; tự tin; sự tự tin; xây dựng sự tự tin; giá trị bản thân; tư duy; kiến thức là sức mạnh; nỗi sợ; ngôn ngữ cơ thể; phong thái; tự ti; học tập; kỹ năng.

Tóm tắt các bài học quan trọng

• Sự tự tin thật sự phải đến từ những gì bạn làm được, không phải từ suy nghĩ suông: Tự tin được xây dựng trên nền tảng của thành tựu và năng lực thực tế. Việc chỉ "thôi miên" bản thân rằng mình xứng đáng sẽ tạo ra sự tự tin tạm thời, dễ sụp đổ. Hãy tạo ra giá trị để có lý do tự hào về chính mình.

• Đừng chỉ tự tin trong vùng an toàn, hãy hệ thống hóa kỹ năng: Thay vì chỉ tự tin trong những tình huống quen thuộc, hãy phân tích những kỹ năng cốt lõi (như giữ bình tĩnh, chia nhỏ vấn đề, chấp nhận sai lầm) đã giúp bạn thành công và học cách áp dụng chúng vào các lĩnh vực mới. Điều này biến sự tự tin theo tình huống thành sự tự tin vào năng lực xử lý vấn đề của bản thân.

• Tự tin nội tại là gốc rễ, nhưng biểu hiện ra bên ngoài cũng quan trọng không kém: Dù bạn có giỏi giang và tự hào về bản thân đến đâu, nếu phong thái và ngôn ngữ cơ thể của bạn (vai chùng, đầu cúi, nói ấp úng) thể hiện sự rụt rè, người khác vẫn sẽ đánh giá thấp bạn. Hãy học cách thể hiện sự tự tin ra bên ngoài.

• Gốc rễ của tự ti là nỗi sợ về những điều "không biết": Chúng ta lo lắng, hồi hộp, tự ti đơn giản vì chúng ta không biết điều gì sẽ xảy ra. Do đó, cách xây dựng sự tự tin bền vững nhất là không ngừng học hỏi để biến "không biết" thành "biết". Kiến thức chính là sức mạnh.

Tóm tắt các câu hỏi mở để suy nghĩ, phát triển thêm

• Nền tảng tự tin lớn nhất của bạn hiện tại đến từ thành tựu hay kỹ năng cụ thể nào? Bạn có đang xây dựng thêm những nền tảng mới không?

• Bạn tự tin nhất trong lĩnh vực/tình huống nào? Bạn có thể rút ra những kỹ năng cốt lõi nào (như bình tĩnh dưới áp lực, chia nhỏ vấn đề) từ lĩnh vực đó để áp dụng cho những thử thách mới không?

• Bạn có nghĩ rằng vẻ ngoài và phong thái của mình đã phản ánh đúng sự tự tin bên trong chưa? Nếu chưa, bạn nghĩ mình cần cải thiện điều gì trong ngôn ngữ cơ thể của mình?

• Nỗi sợ lớn nhất đang cản trở sự tự tin của bạn là gì? Nỗi sợ đó có phải bắt nguồn từ việc "không biết" không? Bạn có thể bắt đầu học hỏi điều gì ngay hôm nay để giảm bớt nỗi sợ đó?

Nội dung gốc của bài viết

Mở Đầu: Tự Tin "This" và Tự Tin "That"

Ừ chắc hẳn các bạn nam đã không còn xa lạ gì khi nghe các chị em nói một trong những điều khiến đàn ông trở nên hấp dẫn nhất là sự tự tin. Tự nhiên thì cũng như mọi thứ khác, tự tin thì cũng có tự tin "this" và tự tin "that". Vlog ngày hôm nay sẽ dành để nói về những điều mà các bạn nam nên tránh khi xây dựng sự tự tin cho mình. Cuối vlog này thì mình sẽ có một tip nhỏ cho các bạn để giúp các bạn có thể bắt đầu bắt tay vào công cuộc xây dựng sự tự tin cho riêng mình. Vì vậy hãy xem tới cuối Vlog nhá. Nào chúng ta cũng bắt đầu thôi!

Điều 1: Tự Tin Không Nền Tảng

Nếu như các bạn từng xem một số video về sự tự tin của nước ngoài cũng như của Việt Nam khác thì chắc hẳn là các bạn đã từng nghe tới những lời khuyên kiểu như "bạn phải tin rằng bạn xứng đáng của nó này". Không ăn không đúng. Và quả thực là khi bạn tin rằng bạn là một người có nhiều giá trị đáng trân trọng thì bạn sẽ vô thức ngẩng cao đầu, đứng thẳng người, và phong thái của bạn sẽ trở nên tự tin hơn.

Tuy nhiên, làm thế nào để có được niềm tin như vậy vào bản thân thì ít khi được đề cập tới. Nếu niềm tin đó chỉ được tạo ra từ những suy nghĩ vô căn cứ theo kiểu thôi miên bản thân, sự tự tin đó sẽ chỉ mang tính tạm thời và rất dễ bị lung lay khi một sự việc nằm ngoài dự tính của bạn xảy ra. Cái thuốc viên này thì thường được dành cho những tình huống mà bạn chỉ cần tỏ ra chuyên nghiệp và mạnh mẽ trong một khoảng thời gian ngắn, ví dụ như lên thuyết trình hay là phát biểu về một vấn đề gì đó. Nó hoàn toàn không cho bạn bất kỳ một giá trị cụ thể vững chắc nào mà bạn có thể tựa vào mà nói "Đây, để làm được cái này nên tôi có thể tự tin rằng tôi không vô dụng".

Tự tin phải được tạo ra từ những gì mà bạn làm được, chứ không phải là từ những gì bạn nghĩ hay nói được. Tùy với những gì bạn làm được mà ta sẽ có được sự tự tin tương xứng. Bạn được điểm 10 Hóa cho bài kiểm tra một tiết thì bạn sẽ cảm thấy tự tin khi đến giờ Hóa. Bạn có được một công việc tốt lương cao thì bạn sẽ cảm thấy tự tin khi có ai đó hỏi về nghề nghiệp của bạn. Bạn từng đi thi hát thì bạn sẽ thấy tự tin khi bạn bè rủ bạn đi hát karaoke.

Ngay cả khi cuộc đời bạn không có một thành tựu gì nổi bật, nhưng bạn lại luôn đối xử tốt và chân thành với những người xung quanh và được mọi người quý mến, bạn vẫn có thể tự tin vì biết rằng khi bạn vấp ngã thì chắc chắn sẽ có người tới giúp bạn.

Nhưng nếu bạn vẫn sống lỗi, vẫn phải ăn bám bố mẹ, lười học lười làm, thì dù bạn có thể dùng sự tự tin vay mượn hoặc "fake" kia để lừa người khác, dù là lừa tình hay là lừa tiền, bạn sẽ chỉ có hai kết quả: cả cuộc đời bạn sẽ liên tục phải dối trá để che đậy sự thật, hoặc sự thật bị phanh phui và mọi điều tốt đẹp tới từ sự tự tin vay mượn kia sẽ nhanh chóng tan biến. Hai điều đó đều là điều mà bạn không hề mong muốn và mình không muốn cho các bạn.

Không có gì sai nếu bạn muốn một cuộc sống bình thường không có gì nổi bật. Nhưng nếu bạn muốn có được sự tự tin thực sự và trường tồn, hãy tạo ra một giá trị đủ lớn để cho bạn cảm thấy tự hào nhá.

Điều 2: Tự Tin Theo Tình Huống

Tự tin theo tình huống có nghĩa là bạn chỉ tự tin ở những tình huống mà bạn biết là bạn có thể xử lý được, hay nói cách khác là nằm trong tầm kiểm soát của bạn. Khi có một sự việc ngoài dự kiến xảy ra thì bạn sẽ lại trở lại là con người dễ lo lắng và lúng túng thường ngày. Cái này vốn dĩ đã không phải là điều tốt với đàn ông chúng ta thì đây càng không phải là điều mà chúng ta hướng tới. Phụ nữ vốn dĩ bản năng đã dễ có cảm xúc mạnh ở những tình huống bất thường. Nếu cả chúng ta, những người được tạo hóa ban cho một dải cảm xúc ổn định hơn, lại cũng hoảng loạn lo sợ giống họ, thì vào cái thời khắc mà đáng nhẽ sự việc cần phải được giải quyết hoặc hạn chế hậu quả ấy, ai sẽ là người làm đây?

Tự tin theo tình huống vốn dĩ không có gì sai. Nó thực ra là cách phổ biến để chúng ta lần đầu tiên biết được cảm giác tự tin là thế nào và từ đó có một động lực để tạo ra sự tự tin cả ở các lĩnh vực khác nữa. Nhưng chúng ta cần tận dụng sự tự tin tình huống đó để có một cái nhìn hệ thống hơn, tổng hợp lại những kỹ năng khiến bạn tự tin và điều chỉnh nó làm sao để có thể áp dụng được vào hầu hết các lĩnh vực trong cuộc sống.

Ví dụ, khi mới đi du học, mình biết mình có nền tảng tiếng Anh tốt nên khá là tự tin khi giao tiếp trò chuyện với người nước ngoài. Nhưng tới khi tính tới chuyện đi xin việc thì lại lo lắng vì tự ti rằng mình chưa làm ở đâu bao giờ, rồi lo lắng rằng ngôn ngữ chỗ làm thì sẽ khác với ngôn ngữ ở ngoài đời, lo rằng lúc đông khách thì họ nói mình không hiểu được, vân vân và vân vân. Nhưng đôi khi mình cứ cắm đầu vào đi làm và dần dần quen việc hơn thì mình biết nhìn lại và phân tích về những kỹ năng mà mình đã học được trong quá trình đi làm. Ví dụ như kỹ năng không được cuống khi gấp gáp này, kỹ năng chia nhỏ những thứ phải học ra để không cảm thấy bị choáng ngợp và nản chí trong quá trình học được, kỹ năng chấp nhận sai lầm và coi nó như một bài học thay vì lấy đó làm thước đo cho bản thân hay sự tấn công vào lòng tự trọng này.

Sau đó mình thử áp dụng những kỹ năng đó vào những lĩnh vực khác như học lái xe, học photoshop, học ghi ta. Và các bạn biết không, nó thực sự hiệu quả đấy. Như vậy thì từ việc trở nên tự tin khi đi làm việc ở một tiệm bánh, mình đã biến bản thân thành một người tự tin rằng dù ở tình huống nào mình cũng có thể bình tĩnh xử lý được vấn đề đó. Ngay cả khi mình rơi vào tình huống mà mình chưa làm bao giờ thì mình cũng có thể sẵn sàng học hỏi mà không hề giấu dốt, vì còn tự tin là mình là một người học rất nhanh nữa.

Vì vậy, nếu bạn đã có được những bộ kỹ năng học được từ một lĩnh vực cụ thể nào đó, hãy tìm cách để mở rộng chúng ra và thử áp dụng chúng ở những lĩnh vực khác. Các bạn sẽ nhận ra là bạn có thể làm được nhiều thứ hơn là bạn nghĩ đấy. Đây cũng là câu trả lời cho câu hỏi "Em học cái này để làm gì? Sau này em có bao giờ cần dùng tới nó đâu?" của những bạn còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Những gì các bạn đang học không phải để các bạn chỉ biết làm một môn học đó, mà là để rèn cho các bạn các kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề, giúp ích cho các bạn trong cuộc sống sau này dù bạn có làm gì đi chăng nữa. Những kỹ năng tư duy này thì được diễn ra ở mặt tiềm thức, các bạn sẽ không thấy nó rõ ràng như một kỹ năng riêng biệt hay là một môn học riêng biệt, và nó sẽ được lồng vào trong khi bạn nghĩ cách giải một bài toán hay cân bằng một phương trình hóa học. Như vậy, cứ học hành cho tốt dù nó là môn gì đi chăng nữa nhá. Sau này nghĩ lại thì bạn mới thấy nó có ích.

Điều 3: Không Chú Ý Tới Tự Tin Bề Ngoài

Tự tin vừa mang tính chủ quan vừa mang tính khách quan. Chủ quan ở chỗ bạn là người quyết định xem kỹ năng bạn có hay thành tựu bạn đạt được có đáng để tự hào hay không. Ví dụ, vợ bạn làm kinh doanh và kiếm được rất nhiều tiền nhưng lại quá bận rộn không có thời gian chăm con, và bạn đồng ý ở nhà chăm con và nội trợ, còn vợ là nguồn thu nhập chính. Theo như mặc định của xã hội rằng đàn ông phải là trụ cột gia đình thì bạn nên cảm thấy xấu hổ về điều đó. Nhưng nếu bạn cảm thấy những gì bạn làm cho gia đình có giá trị lớn, rằng những kỹ năng bạn học được trong quá trình làm một ông bố nội trợ cực kỳ đáng tự hào và ít ai có thể làm được, thì bạn vẫn sẽ cảm thấy tự tin dù cho người ta có nói ra nói vào đi chăng nữa.

Tự tin cũng có tính khách quan, tức cách người khác nhìn nhận sự tự tin của bạn. Cái người ta nhìn thấy ở đây là phong thái tự tin của bạn chứ không nhìn thấy lý do bạn tự tin. Vì vậy, ngay cả những người không có giá trị nội tại gì cũng có thể "fake" được phong thái đó và đánh lừa người khác. Nhưng ngược lại, có rất nhiều người thực sự tự hào về những gì họ làm được lại có một vẻ bề ngoài, một phong thái hết sức rụt rè. Ví dụ như vai trùm xuống, đầu cúi xuống này, nói chuyện thì ấp úng, khép nép. Những câu chuyện kiểu đại gia đi chân đất hay mặc quần áo nghèo khổ đi mua xe Mẹc cũng là từ đây mà ra.

Người ta cứ bảo đừng đánh giá cuốn sách qua bìa. Nhưng đó là cuốn sách, tức là thứ mà ta giở một phát ra là biết ở bên trong của nó. Nhưng với con người, nhất là một người lạ mà ta không thể dễ dàng tìm kiếm thông tin về họ như với quyển sách, thì cái bìa của họ chính là thứ duy nhất chúng ta dùng để đánh giá họ. Không cần biết bạn nhiều tiền tới đâu, tài giỏi tới đâu, tự tin tới đâu, mà bên ngoài bạn không thể hiện ra được sự tự tin đó, thì việc người ngoài đánh giá thấp bạn hay không thấy bạn hấp dẫn từ những gì họ nhìn thấy ở bạn là điều hiển nhiên và khá là công bằng.

Mặc dù tự tin nội tại quan trọng hơn, nhưng bạn có toát ra vẻ tự tin đó ra bên ngoài hay không cũng quan trọng không kém. Thông thường thì khi bạn thực sự tự tin về một vấn đề gì đó, cách bạn đi lại, nói năng cũng sẽ khác. Nhưng có một số bạn do tính cách vốn dè dặt nên dù giỏi nhưng vẫn bị cho là rụt rè và tiếng nói không được coi trọng. Vì vậy, đừng quên học cách thể hiện sự tự tin từ bên ngoài. Cái này thì thuộc phạm trù ngôn ngữ cơ thể mà mình đã từng nói ở vlog trước, các bạn có thể xem lại.

Tip Nhỏ: Gốc Rễ Của Sự Tự Tin

Như vậy là mình đã nói xong về 3 điều nên tránh trong quá trình xây dựng sự tự tin. Sau đây sẽ là một tip nhỏ giúp các bạn có thể có được những bước đầu tiên trong quá trình đó nhé.

Nãy giờ chúng ta đã nói rất nhiều về sự tự tin. Thử cái từ lật ngược lại vấn đề và tự hỏi, trái ngược với tự tin là gì? Là lo lắng, hồi hộp, là tự ti, đúng không? Vậy khi nào thì chúng ta có những cảm giác đó? Chắc hẳn nói tới đây thì các bạn có thể liệt kê ra một loạt những tình huống đời thường, như khi chuẩn bị bước vào phòng thi mà chưa ôn bài kỹ này, khi đi phỏng vấn xin việc này, khi đứng trước crush hay khi đứng trước một tình địch lớn tuổi hơn mình, có sự nghiệp tốt hơn mình.

Giờ những nghĩ lại về những tình huống đó, điểm chung của chúng là gì? Hãy nghĩ về cách bạn suy nghĩ ở những tình huống đó nhá. Có phải tất cả đều là do bạn sợ không? Sợ rằng bạn sẽ không làm được bài, sợ rằng sẽ trượt phỏng vấn, sợ rằng crush sẽ bị người khác cướp mất.

Thế là hỏi tiếp, tại sao bạn lại sợ? Nếu nghĩ thật kỹ, chúng ta sợ bất cứ một thứ gì hay một điều gì đó đơn giản là vì chúng ta không biết. Ta sợ bóng tối hay chỗ tối vì ta không biết ở đó có gì nguy hiểm với chúng ta hay không. Ta sợ không làm được bài vì ta không biết bài thi sẽ ra những câu gì, có trúng tủ hay không. Ta hồi hộp trước một buổi phỏng vấn vì ta không biết người ta sẽ hỏi câu gì. Và ta sợ crush bị cướp mất vì ta không biết crush có bị choáng ngợp bởi những ưu điểm của tình địch hay không.

Vậy có nghĩa là để xây dựng được sự tự tin thì ta phải có được kiến thức và kỹ năng để chuyển biến từ "không biết" thành "biết". Ta phải nắm vững kiến thức thì mới tự tin khi đi thi được. Ta phải tập trả lời những câu hỏi phỏng vấn phổ biến nhất có thể sẽ ra thì mới tự tin đi phỏng vấn được. Và ta phải có được những giá trị gì đó tốt hơn hẳn so với tình địch thì mới có thể tự tin giành lại crush được.

Đó là lý do mà người xưa có câu nói: "Kiến thức là sức mạnh". Như vậy nếu bạn bắt đầu muốn xây dựng sự tự tin của mình ngay từ ngày hôm nay, hãy lao đầu vào mà học đi nhá. Không chỉ dừng lại ở việc học ở trường lớp chính quy, hãy học càng nhiều kỹ năng và kiến thức ở nhiều lĩnh vực khác nhau càng tốt, bao gồm cả kiến thức hàn lâm lẫn kỹ năng thực tế cuộc sống. Phạm vi kiến thức càng đa dạng, kỹ năng thực hành càng cao thì sự tự tin trong bạn cũng sẽ được củng cố.

Trong khoảng 3 tuần đầu thì bạn sẽ không nhận ra sự thay đổi đâu. Nhưng nếu sau 2 tháng bạn không bỏ phí một phút giây nào, lúc nào cũng học, không học cái này thì học cái khác, không những cuộc đời bạn sẽ trở nên ý nghĩa hơn, chắc chắn bạn sẽ cảm thấy rằng mình sẽ trở thành một con người khác đấy.

Và bây giờ, tạm biệt và hẹn gặp lại.