Kinh Nghiệm Du Học Melbourne (Phần 1)

Nguồn bài viết

Trung Hà - Youtube Đàn ông học

https://www.youtube.com/watch?v=zkI1JPaK-34

Các tag

tài chính; phát triển bản thân; kỹ năng mềm; du học Úc; du học Melbourne; định cư Úc; sinh hoạt phí; việc làm thêm; visa du học; kinh nghiệm du học; du học sinh; thuê nhà; Melbourne; cuộc sống ở Úc; du học.

Tóm tắt các bài học quan trọng

• Chi phí sinh hoạt ở Melbourne khoảng 1.150 - 1.300 AUD/tháng: Mức chi phí này bao gồm tiền trọ, tự nấu ăn, đi lại bằng phương tiện công cộng và một chút chi tiêu bên ngoài. Tự nấu ăn sẽ giúp bạn tiết kiệm một khoản tiền rất lớn so với việc ăn ngoài.

• Việc làm thêm có thể trang trải hoàn toàn sinh hoạt phí: Với mức lương làm thêm, du học sinh hoàn toàn có thể kiếm được từ 1.500 - 2.000 AUD/tháng, đủ để chi trả các chi phí cơ bản. Tuy nhiên, để trang trải cả học phí thì sẽ phải "cày" rất nhiều và có thể ảnh hưởng đến việc học.

• Chủ nhà và chủ lao động không có quyền hủy visa của bạn: Đây là lời đe dọa phổ biến nhưng vô căn cứ. Chỉ có Bộ Di Trú mới có quyền quyết định về visa của bạn. Hãy tìm hiểu kỹ quyền lợi của mình để tự bảo vệ bản thân.

• Phải chủ động xây dựng mối quan hệ: Khác với ở Việt Nam, môi trường ở nước ngoài đòi hỏi bạn phải chủ động kết bạn và tạo dựng mạng lưới xã hội. Điều này không chỉ giúp bạn đỡ cô đơn mà còn là một lợi thế cực lớn khi đi xin việc.

• Phải xác định mục tiêu "Định cư" hay "Về nước" TRƯỚC KHI đi du học: Đây là quyết định quan trọng nhất. Việc không có định hướng rõ ràng từ đầu có thể khiến bạn lãng phí rất nhiều thời gian, tiền bạc và rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan sau khi tốt nghiệp.

• Con đường định cư rất gian nan và không chắc chắn: Các con đường định cư phổ biến (tay nghề, bảo lãnh) đều có những yêu cầu rất khắt khe (IELTS 8.0, bằng cấp đúng ngành...) và các quy định, danh sách ngành nghề, thang điểm có thể thay đổi hàng năm.

Tóm tắt các câu hỏi mở để suy nghĩ, phát triển thêm

• Mục tiêu cuối cùng của bạn khi đi du học là gì: lấy kiến thức về nước phát triển sự nghiệp, hay tìm mọi cách để được định cư lại? Quyết định này ảnh hưởng như thế nào đến việc chọn ngành và kế hoạch học tập của bạn?

• Bạn đã lên kế hoạch chi tiêu chi tiết cho những tháng đầu tiên ở Melbourne chưa? Bạn sẽ ưu tiên những khoản nào và cắt giảm những khoản nào để phù hợp với ngân sách?

• Ngoài việc học, bạn dự định sẽ làm gì để chủ động xây dựng các mối quan hệ mới khi ở một nơi hoàn toàn xa lạ (tham gia câu lạc bộ, hội sinh viên, đi làm thêm...)?

• Bạn có đồng ý với quan điểm rằng nên xóa sạch dấu vết người yêu cũ trên mạng xã hội để tránh rắc rối cho các mối quan hệ tiềm năng trong tương lai không?

• Nếu đối mặt với một chủ nhà hoặc chủ lao động không tốt và dọa hủy visa, bạn sẽ làm gì để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình?

 Nội dung gốc của bài viết

Lời Mở Đầu: Dạo Quanh Melbourne

Hi, xin chào các bạn, mình đã trở lại rồi đấy. Hiện giờ Melbourne đang ở cuối của mùa hè nên là bệnh dị ứng phấn hoa của mình hay là hayfever đã đỡ phần nào. Và mình muốn làm một Vlog này để các bạn không quên mình. Vlog lần này thì mình sẽ không làm trong nhà nữa vì đợt đầu mùa mình đã suốt ngày ru rú trong nhà rồi. Vlog này và một số Vlog sau nếu có điều kiện thì mình sẽ vừa nói chuyện với các bạn vừa đi dạo quanh thành phố Melbourne, nơi mình đang sinh sống và làm việc. Làm như vậy thì vừa chia sẻ được kinh nghiệm sống mà lại vừa cho các bạn ngắm được phố phường cho đỡ nhàm nhá.

Vậy Vlog lần này thì vì sắp tới là đợt nhập học đầu năm của các bạn du học sinh, nên mình sẽ chia sẻ một số điều mà các bạn du học sinh nên biết trước khi sang để không gặp phải những trường hợp không hay.

Trước khi đi vào những vấn đề đó thì mình xin phép giới thiệu qua về Melbourne một chút nha. Melbourne thì là điểm đến khá nổi tiếng và có lẽ không còn gì xa lạ với những bạn muốn đi du học Úc. Nhanh Google với từ khóa "du học Melbourne" thì chắc chắn là các bạn sẽ nhận được rất nhiều bài giới thiệu về nó. Những thông tin về những chi tiết về địa lý hay lịch sử thì các bạn có thể tìm qua đó, nhưng ở đây thì trong Vlog này mình sẽ nói về cảm nhận của mình về cuộc sống ở nơi đây nhá.

Nếu để so sánh với một thành phố ở Việt Nam thì Melbourne cảm giác giống như Hải Phòng vậy. Mặc dù là một trong những thành phố lớn và phát triển nhất nước Úc nhưng nhịp sống ở nơi đây là khá chậm và lành. Như các bạn có thể thấy trên đường thì mọi người đi lại khá là thong tha. Con người nơi đây khá thân thiện và luôn dành thời gian cho bạn khi bạn cần giúp đỡ hay khi đi mua đồ ở cửa hàng. Cửa hàng ở đây thường đóng cửa sau 5 giờ, cùng lắm là 5:30, chỉ một số ít mở muộn hơn và thường là pub, club hoặc là các quán trà sữa mua mang về. Vì vậy Melbourne hay để các bạn trẻ Việt Nam gọi là "Meo buồn".

Tuy nhiên thì Melbourne vẫn có sự năng động và nhiệt huyết của riêng nó. Vì là thủ đô văn hóa của nước Úc nên có rất nhiều các hoạt động văn hóa hay sự kiện nghệ thuật được tổ chức thường xuyên trong năm ở Melbourne. Du lịch nghỉ dưỡng ở thành phố Melbourne thì bán kính một hai tiếng lái xe từ trung tâm thành phố cũng có thể có rất nhiều cảnh đẹp. Thêm nữa là vào những giờ làm việc, tức là từ 9 giờ đến 5 giờ, 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, lúc mà các hàng quán còn mở cửa thì cũng khá là nhộn nhịp và tấp nập. Nhìn chung thì mình thấy Melbourne khá hợp với một người có tính cách thích sự nhẹ nhàng, yên bình và không có nhu cầu chơi bời quá nhiều như mình. Nếu bạn nào thích ở một thành phố xô bồ, nhiều chỗ ăn chơi tới đêm thì nên tới du học ở Sydney nhá.

Vấn Đề 1: Tiền Đâu? (Chi Phí Sinh Hoạt)

Rồi, vấn đề đầu tiên mà mình muốn các bạn du học sinh sắp sang cần cân nhắc, đương nhiên là vấn đề "tiền đâu".

Khi nói tới chi phí thì chi phí lớn nhất của du học sinh thường là tiền trọ. Dễ hiểu là trọ càng gần trường hay gần trung tâm thành phố thì giá thuê phòng càng đắt. Nếu bạn có thể sắp xếp được lịch học sao để một tuần đến trường ít lần thì có thể chọn chỗ xa trường hơn một chút để tiết kiệm chi phí tiền trọ. Tiền thuê phòng ở đây thường tính theo tuần, một vài chỗ người Việt cho thuê thì trả theo tháng. Thường khi đăng tin cho thuê phòng thì họ sẽ nói rõ tiền thuê là bao nhiêu, tính theo tháng hay theo tuần, có bao các tiền bill như điện, nước, ga, internet hay không. Nếu không bao thì cách thức chia các chi phí đó như thế nào, vân vân và vân vân.

Nhìn chung thì giá thuê phòng single hay phòng đơn thường dao động từ 450 đô một tháng bao bill ở xa trường lên tới khoảng 250 đô một tuần cho một phòng single ở ngay city chưa bill. Đắt tiền bill như điện, nước, internet ở bên này thực ra không nhiều, nhất là chia đầu người nữa thì lại càng ít ra. Nên cứ cho là rơi vào khoảng 60 cho đến 70 đô một tháng đi, và cái tiền đó là đã bao gồm tất cả các hóa đơn rồi đó.

Mỗi trường ở đây đều có nhiều chi nhánh hay còn gọi là campus khác nhau, phục vụ cho các ngành học khác nhau. Nên khi tìm nhà các bạn nên để ý ngành học của mình sẽ được dạy ở campus nào và tìm nhà quanh vùng đó để tiện đi lại.

Ở bên này có 3 kiểu cho thuê phòng:

Thuê qua agent: Hay bên trung tâm môi giới nhà đất. Thuê của agent thường chỉ thuê cả một nhà hay cả một căn hộ chứ người ta không tìm người thuê phòng riêng. Thuê qua agent có thể nói là hình thức thuê nhà an toàn nhất vì họ chuyên nghiệp và hợp đồng rõ ràng, đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên thì agent thường muốn bảo vệ quyền lợi của chủ nhà nên sẽ khắt khe trong việc tìm người thuê nhà. Họ muốn ưu tiên những người có nguồn thu nhập ổn định để đảm bảo bạn luôn có thể trả tiền nhà đúng hạn. Du học sinh mới sang khi chưa tìm được việc làm thêm thì thường gặp khó khăn trong việc đó.

Thuê lại (Sub-lease): Vì vậy dễ dẫn tới cách thứ hai đó là một người đứng ra thuê lại cả nhà, sau đó cho thuê phòng riêng lẻ.

Thuê trực tiếp từ chủ nhà: Và hình thức cho thuê thứ ba là người chủ trực tiếp đứng ra cho thuê. Theo quy định, nếu một chủ nhà muốn dùng nhà của mình để cho thuê, họ sẽ phải báo cáo với chính phủ để chính phủ đánh thuế lên nguồn thu nhập đó. Khi báo cáo lên như vậy thì các chủ nhà cũng buộc phải đưa ra hợp đồng cho thuê hợp pháp như khi thuê qua agent. Tuy nhiên thì nhiều chủ Việt muốn cho thuê "chui" để trốn trả thuế. Khi này thì họ sẽ không có hợp đồng gì, giao kèo mồm mà qua tin nhắn. Với các bạn du học sinh mới sang mà thuê theo hình thức này, nếu chủ nhà trở mặt hoặc làm khó bạn khi bạn chuyển đi thì bạn sẽ gặp khá nhiều rắc rối. Rằng rằng thì số lượng chủ nhà lịch sự hay tử tế sẽ cũng có, nhưng để tránh những tình huống đáng tiếc thì bạn nên thuê ở những chỗ sẵn sàng viết hợp đồng cho bạn thì hơn.

Chi phí lớn thứ hai các bạn cần cân nhắc đó là ăn uống. Nếu bạn liên tục ăn ngoài thì trung bình mỗi bữa sẽ rơi vào khoảng 10 đến 15 đô, trừ phi ăn fastfood sẽ rẻ hơn một chút. Một ngày cứ coi là chỉ ăn hai bữa chính đi thì đã là 20 đến 30 đô một ngày rồi. Nhân lên 30 ngày một tháng đã mất gần một ngàn đô cho việc ăn uống. Nếu bạn nào chăm chỉ tự nấu ăn ở nhà sẽ tiết kiệm được khá nhiều. Tiền đồ ăn thức uống mua về từ siêu thị tự nấu chỉ mất khoảng 60 cho đến 70 đô một tuần thôi, và đấy là ăn đã "healthy" lắm rồi.

Chi phí lớn thứ ba của các bạn du học sinh mới sang là tiền đi lại. Thường khi mới sang các bạn sẽ bị phụ thuộc vào phương tiện công cộng bao gồm xe bus, hay là đi tàu hay là trains, và xe điện hay là tram. Bus và tàu thì mọi người không còn xa lạ gì rồi. Còn xe tram thì nó giống như là một hoặc hai toa tàu chạy bằng điện trong nội thành để người dân tiện qua lại những địa điểm trong khu vực trung tâm thành phố. Mỗi phương tiện này đều có máy đọc thẻ và bạn phải mua thẻ Myki, nạp tiền vào để sử dụng phương tiện công cộng. Riêng xe bus thì có thể trả bằng tiền mặt nếu không kịp nạp tiền vào thẻ. Ban đầu các bạn du học sinh sẽ mua thẻ thường, tức là bạn nạp tiền vào thẻ Myki, mỗi lần lên phương tiện công cộng thì bạn sẽ "tap on" hay là chạm thẻ vào đó có máy đọc. Và khi mà xuống thì bạn sẽ phải chạm vào đó vào máy đọc lần nữa để nó tính toán quãng đường mà bạn đi và tự động trừ tiền. Đi hết thì lại nạp thêm. Nếu sau một thời gian học tập và sinh sống, nếu xác định là sẽ phải sử dụng nó thường xuyên hàng ngày thì các bạn có thể lựa chọn mua vé tuần, tháng hay là vé năm. Chi phí di chuyển bằng phương tiện công cộng, cho là bạn dùng hàng ngày đi, cho cả mục đích đi học, đi chợ, đi làm hay đi chơi thì một tháng tốn khoảng gần 200 đô, tùy vào vùng mà bạn di chuyển rộng tới đâu.

Và chi phí cuối cùng mà mình muốn nói tới cho các bạn học sinh mới sang là việc ăn chơi bên ngoài. Như đã nói thì Melbourne còn được gọi là "Meo buồn" nhưng các hình thức giải trí không có nhiều và đa dạng như ở Việt Nam. Sau 5:30 thì đa phần các phòng shopping đều đóng, chỉ còn lại hàng ăn và hàng uống. Đồ uống thì không đắt lắm, dao động từ 4 đô cho một cốc cà phê cỡ nhỏ và 7 đô rưỡi cho một cốc trà sữa full topping. Đi ăn hàng thì khoảng 20 đến 30 đô một người là bạn có thể ăn tẹt ga vẫn rồi. Vé xem phim sẽ rơi vào khoảng 12 đô một vé nếu có thẻ cao học, hoặc 24 đô một vé nếu không có thẻ cao học. Còn nếu bạn thuộc dân bay nhảy thì vào bar, club, và nếu mà bạn đã muốn vào bar, club thì hầu như lúc nào cũng có chỗ để bạn đi tới. Mấy chỗ như vậy thì không có hạn mức chi tiêu nha.

Như vậy thì tổng tiền trọ, tiền tự nấu ăn, tiền đi lại bằng phương tiện công cộng và thi thoảng ăn uống bên ngoài sẽ tốn của bạn khoảng 1.150 đến 1.300 đô một tháng. Đây là mức chi phí mà bạn có thể sống thoải mái, còn nếu mà bạn muốn tiết kiệm nữa sẽ ít hơn.

Vấn Đề 2: Việc Làm Thêm

Vấn đề thứ hai mà mình muốn nói tới trong Vlog này là việc làm thêm. Visa du học sinh cho phép bạn làm không quá 20 tiếng một tuần trong thời gian còn đi học. Tới kỳ nghỉ như nghỉ hè, nghỉ đông hay nghỉ hết kỳ thì bạn mới được đi làm toàn thời gian. Gần đây thì chính phủ Úc đã, bởi vì đã quá thiếu nhân lực, nên đã cho phép tất cả các du học sinh ở tất cả các ngành nghề hoặc là ngành học được đi làm vô thời hạn, tức là thích làm bao nhiêu thì làm, miễn là không ảnh hưởng tới việc học ở trường. Vì vậy điều này rất có lợi cho các bạn học sinh mới sang năm nay.

Quyền lợi của du học sinh ở bên này ở chỗ làm cũng không khác gì quyền lợi của người dân bản xứ. Riêng về vấn đề làm thêm ở Úc với tư cách là du học sinh thì mình đã viết tới hai bài viết trên group, các bạn có thể xem lại cho chi tiết. Nhìn chung, du học sinh làm thêm ở bên này có thể kiếm khoảng 1.500 cho đến 2.000 đô qua việc làm thêm, dù là làm trả tiền mặt hay là trả thuế, dù là có đúng với số giờ quy định hay không. Nếu mà các bạn cày cuốc làm trong kỳ nghỉ thì sẽ được hơn. Với thu nhập như vậy thì khả năng chi trả sinh hoạt phí của các bạn du học sinh bên này là hoàn toàn có thể. Ai muốn cày vừa cả học phí nữa thì bắt buộc phải cày nhiều hơn và chất lượng học tập vì thế có thể cũng đi xuống.

Một điều mà mình muốn nhấn mạnh ở đây là cả chủ lao động lẫn chủ nhà khi mà bạn định thuê nhà đều không có quyền hủy visa của bạn. Đây là câu dọa phổ biến nhất của họ mỗi khi bạn và họ có mâu thuẫn vì họ biết hỏng visa là điều mà các bạn du học sinh lo sợ nhất. Visa của các bạn kết quả ra sao thì do Bộ Di Trú quyết định. Miễn là bạn không phạm pháp gì thì bạn hoàn toàn không phải sợ lời đe dọa đó. Thậm chí có thể kiện ngược chủ lao động nếu họ tính quỵt lương hay là chủ nhà nếu họ định tính quỵt tiền cọc của bạn. Vì vậy, hãy tìm hiểu cho chắc chắn quyền lợi của mình khi sang nơi xa xứ, nhất là khi bạn không có gia đình hay người thân xung quanh để bảo vệ mình.

Vấn Đề 3: Xây Dựng Mối Quan Hệ và Xin Việc

Vấn đề thứ ba mà mình muốn nhắc tới là việc xây dựng mối quan hệ. Không nhiều bạn khi sang đây đã ngay lập tức có người quen hay là bạn bè thân thiết. Đa phần sang đây không quen biết ai cả. Vì vậy việc phải chủ động đi xây dựng các mối quan hệ cho riêng mình là rất cần thiết. Ở đâu cũng vậy thôi, có quan hệ đều giúp cho mọi việc trở nên thông suốt, mượt mà hơn, đặc biệt là khi đi xin việc. Vấn đề xin việc thì mình sẽ nói sau, nhưng chủ động xây dựng các mối quan hệ mới nơi xứ người giúp cho các bạn du học sinh vừa đỡ cô đơn, vừa có người cùng chia sẻ những lời khuyên hoặc cùng khích lệ nhau học bài. Tóm lại là sẽ đỡ hơn rất nhiều so với việc cứ lủi thủi một mình từ nhà tới trường, từ trường tới chỗ làm xong lại về nhà chui vào phòng. Các bạn có thể bắt đầu với việc làm bạn với những người cùng nhà trước, sau đó có thể tìm thêm ở trường, chỗ làm. Nếu bí nữa thì lên hẳn group hội sinh viên này và nói "Em mới sang, em cô đơn, em chưa có bạn nào, có nhu cầu tìm bạn" thì sẽ ngay lập tức có rất nhiều đồng bào mình chào đón em.

Cái quan trọng ở đây là các bạn phải chủ động. Ở Việt Nam từ bé tới lớn là bọn mình đã quen với cái việc ở nhà trường xếp lớp dùm mình, dần dần tự làm quen với những đứa cùng lớp, tức là mạng lưới xã hội được xây dựng một cách thụ động. Vì vậy việc chủ động giao tiếp thường không phải là kỹ năng mà nhiều bạn sẽ có được. Ở nơi xa xứ mà các bạn cũng thụ động như vậy thì không những cảm thấy cô độc mà cũng không giúp ích nhiều cho cuộc sống nói chung của các bạn ở bên này.

Chủ động giao tiếp này cũng liên quan tới vấn đề xin việc. Thực sự mà nói thì xin việc bên này không khó như bạn tưởng. Rất nhiều bạn du học sinh nghĩ rằng người bản xứ thường sẽ giỏi hơn, không chỉ vì tiếng Anh của họ tốt hơn mà vì định kiến rằng ở nước văn minh có nền giáo dục tốt hơn. Điều này không đúng. Chỉ cần bạn có tiếng Anh đủ tốt thì cơ hội việc làm cũng như thăng tiến của bạn không khác gì người bản xứ. Thậm chí nhiều chủ doanh nghiệp hoặc nhà tuyển dụng lại thích người châu Á có học thức và trình độ hơn người bản xứ. Lý do là vì người châu Á, hay cụ thể là người Việt chúng ta, bên cạnh việc có trình độ không kém cạnh gì người Úc mà còn chăm chỉ hơn và trung thành với chỗ làm hơn so với người Úc. Người Úc nếu không thích thì sẵn sàng nhảy việc liên tục, thậm chí sẵn sàng nhận trợ cấp thất nghiệp nếu không tìm được việc vừa ý. Người Việt chúng ta nếu ăn học đàng hoàng thường sẽ muốn mau chóng kiếm được một công việc tốt và ổn định, lại có thâm niên, lại có tinh thần trách nhiệm cao nên thường khá được ưu ái khi đi làm. Đó là chưa kể việc bạn có khả năng nói hai ngôn ngữ là Việt và Anh đã là một ưu điểm vượt trội hơn so với những người Úc chỉ biết nói tiếng Anh rồi.

Tuy nhiên ở đâu cũng vậy, không thể phủ nhận ưu điểm của việc có quan hệ ở chỗ làm việc. Nếu bạn và một người khác có cùng mức kinh nghiệm và khả năng như nhau thì rõ ràng người tuyển dụng sẽ ưu ái chọn người quen giới thiệu vào hơn, hoặc chí ít là sẽ phỏng vấn người đó trước, nếu không được mới tới lượt bạn. Đặc biệt là khi đi tìm việc làm thêm gì, việc có người giới thiệu vào sẽ giúp bạn được nhận một cách nhanh chóng vì mấy công việc làm thêm cho du học sinh thường rất là đơn giản và dễ huấn luyện, chỉ cần bạn có tiếng Anh tốt và nhanh nhẹn là được. Và cái tiếng Anh tốt ở đây mình nói không phải là bạn cần phải lưu loát quá. Bởi vì là bạn tưởng tượng xem, khi mà bạn đi bán, ví dụ như là bạn đi bán trà sữa đi, thì tất cả những cái câu cú, những cách ngữ pháp, những cái từ ngữ mà bạn buộc phải sử dụng khi mà giao tiếp với khách hàng thực ra nó cũng chỉ có từng đó thôi. Ví dụ như là "Bạn muốn gì ạ?", rồi họ đọc cái cái item, cái đồ uống để cho bạn để cho bạn ghi vào, rồi họ nói là họ có cần thêm đường không, giảm đá không, và bao nhiêu, bạn nói với họ là tất cả là bao nhiêu tiền. Vậy thì tất cả những cái đấy lặp đi lặp lại hàng ngày thì thực ra bạn không cần phải có một vốn từ vựng quá nhiều hay là một ngữ pháp quá chắc chắn thì mới có thể đi làm thêm ở bên này được. Vì vậy là cứ tự tin, nếu mà bạn đã sang đây rồi thì cứ tự tin đi xin việc ở tất cả những nơi mà bạn có thể tìm thấy, không cần biết là họ có nói tiếng Anh hay không nhá.

Nhìn chung, dù là xin việc bán thời gian trong lúc học hay là toàn thời gian sau tốt nghiệp, điểm xuất phát của bạn và một người bản xứ là như nhau, cơ hội cũng xấp xỉ như nhau, miễn là bạn có tiếng Anh tốt. Người bản xứ thì có thể có nhiều mối quan hệ hơn bạn, nhưng thường thì những người mà đã có mối quan hệ sẵn rồi thì họ cũng đã có được việc rồi. Chỉ những ai không quen ai ở chỗ mà họ muốn xin việc thì mới phải trải qua kỳ ứng tuyển thôi. Vì vậy phải tự tin mà cạnh tranh nhá.

Vấn Đề Lớn Nhất: Định Cư Hay Về Nước?

Vấn đề tiếp theo là xin định cư hay về nước. Có lẽ đây là câu hỏi nhiều bạn du học sinh quan tâm nhất. Đây là câu hỏi mà không phải cứ muốn là được, bởi một khi đã chọn một trong hai con đường đó thì định hướng cuộc sống của bạn sẽ thay đổi trong vòng ít nhất 3 cho tới 5 năm sắp tới. Nó quan trọng là vậy nên đây phải là câu hỏi để trả lời trước khi bạn sang Úc.

Cho tới nay vẫn có rất nhiều người nghĩ rằng sang kiếm ra được việc rồi nhờ công ty bảo lãnh ở lại là được, hoặc là cứ làm việc đóng thuế đàng hoàng là Úc tự động cho quốc tịch. Tất cả chúng đều là hiểu lầm tai hại. Có những bạn khác thì lại cho rằng cứ sang đi đã, xem cuộc sống bên này thế nào rồi tính tiếp. Suy nghĩ thế này thì cũng không hợp lý cho lắm. Vì dẫn như trường hợp tới khi các bạn ấy sống đủ lâu ở Úc để biết được là muốn ở lại định cư thì đã không còn đường nào để định cư ngoài việc kết hôn ra, hay là ở lậu, hoặc lại phải bỏ ra thêm 3 đến 5 năm nữa coi như là bắt đầu lại từ đầu, tốn thêm rất nhiều thời gian và tiền bạc. Có những người mà mình biết mất tới hơn chục năm mà vẫn chưa định cư được, cứ phải đăng ký hết khóa học này sang khóa học khác để có visa hợp lệ ở trên đất Úc. Cuối cùng bỏ cuộc về nước, bắt đầu lại từ đầu khi đã luống tuổi. Khi này vì ở Úc quá lâu nên các mối quan hệ việc làm gần như không có rồi, kinh nghiệm làm việc ở Úc có thể cũng không phù hợp khi ở Việt Nam. Như vậy về Việt Nam cũng chật vật không kém. Như vậy thì toàn bộ quãng thời gian ở Úc coi như là lãng phí. Đó là chưa kể sốc văn hóa sau nhiều năm ở Úc nữa.

Kể ra như vậy để các bạn có thể thấy là nếu ngay từ đầu không xác định được rõ con đường mình sẽ đi, bạn sẽ rất dễ rơi vào cảnh về nước cũng khổ mà tìm đường ở lại cũng không xong. Ngược lại, những ai đã biết là sẽ cố gắng định cư bằng mọi cách thì họ tìm hiểu con đường định cư ngay từ đầu, về sau một phát là bắt đầu chuẩn bị ngay, thì con đường có thể sang Úc, tức là PR (Permanent Resident) rất ngắn. Những ai xác định về nước ngay thì học xong phát cũng về nước luôn, vẫn kịp phát triển ở Việt Nam khi tuổi còn trẻ. Vì vậy phải xác định rõ trước khi sang nhá.

Mình sẽ không đi quá sâu vào con đường định cư vì mình cũng không phải chuyên gia di trú, nhưng mình sẽ nói đủ sâu và đủ dân gian để các bạn cân nhắc về việc định cư hay là về nước. Xin định cư là một quá trình vô cùng vất vả, mất rất nhiều thời gian và tiền bạc, đồng thời không có một con đường định cư hợp pháp nào có thể đem lại một kết quả chắc chắn. Chỉ có những con đường có nhiều khả năng thành công hơn so với các con đường khác mà thôi. Điều này lát nữa mình sẽ giải thích rõ hơn.

Có hai con đường hợp pháp phổ biến để xin định cư mà đa phần các bạn du học sinh bên này theo, đó là con đường định cư tay nghề và công ty bảo lãnh. Con đường hợp pháp thứ ba ít phổ biến hơn là đầu tư doanh nghiệp. Mình sẽ không nói về hình thức này vì mình là một con đỗ nghèo khỉ.

Xin phép nói về con đường định cư tay nghề trước. Con đường này hiểu một cách đơn giản là chính phủ Úc giữ bạn lại vì bạn có những kỹ năng, tay nghề mà Úc còn đang thiếu. Để định cư được theo con đường này thì bạn cần có hai yếu tố:

Bằng cấp của bạn nằm trong danh sách những ngành nghề mà Úc đang thiếu.

Bạn đạt được nhiều điểm trên thang điểm định cư của Úc.

Với yếu tố thứ nhất, hàng năm Bộ Di Trú đăng trên website của họ danh sách những ngành nghề mà Úc còn thiếu, tức là Úc đang cần. Bằng cấp của bạn phải nằm trong danh sách những ngành nghề này thì mới đủ điều kiện vào vòng gửi xe, tức là cái vòng mà họ cân nhắc là có nhận bạn hay không, hoặc là có duyệt hồ sơ của bạn không. Nếu thiếu điều này thì không cần biết bạn đạt được bao nhiêu điểm ở thang điểm định cư, tức là yếu tố thứ hai, bạn vẫn sẽ không được mời ở lại Úc.

Yếu tố thứ hai, thang điểm định cư này cũng được đăng trên website của Bộ Di Trú Úc. Bạn càng đạt được nhiều tiêu chí thì bạn càng tích được nhiều điểm, và càng được nhiều điểm thì càng có nhiều cơ hội ở lại. Mỗi năm, Bộ Di Trú sẽ thông báo mức điểm được mời định cư từng ngành nghề. Ví dụ, ngành ICT năm 2017 chỉ cần 60 điểm là được mời, mời đây là mời định cư đó, trong khi kế toán là 65 điểm chẳng hạn. Và mỗi năm, cả danh sách ngành nghề (tức là yếu tố 1) và mức điểm được mời ở mỗi ngành (tức là yếu tố 2) đều có thể thay đổi. Đây chính là lý do sự không chắc chắn trong con đường định cư mà mình nhắc tới ở trên. Ví dụ, bạn có thể thấy ngành kế toán đã hơn 10 năm không bị loại, cho nên bạn quyết định học kế toán để xin ở lại. Nhưng đúng năm bạn tốt nghiệp mà chính phủ lại loại ngành đó ra khỏi danh sách thì 3 năm bạn học coi như đi tong và phải bắt đầu lại từ đầu. Hoặc như bạn tính toán sẽ được khoảng 60 điểm trên thang điểm định cư trong năm bạn tốt nghiệp, nhưng đúng năm đó, nhưng đúng năm bạn tốt nghiệp, họ lại tăng mức điểm lên 65 điểm, thì họ sẽ mời những người có 65 điểm hoặc cao hơn trước rồi mới tới lượt những người cũng có 60 điểm như bạn. Và như vậy thì xác suất bạn được mời sẽ thấp hơn. Đây cũng là con đường mà mình đã đi theo và xin được định cư. Sau khi đạt được tiêu chí cuối cùng thì mình có trong tay 75 điểm. Vào thời điểm đó thì mức điểm được mời cho ngành của mình là 70 điểm, nhưng rất nhanh chóng, ngay khi mình báo với Bộ Di Trú là mình đã có 75 điểm rồi là họ ngay lập tức gửi thư mời ở lại, nếu mình nhớ không nhầm thì như hai tuần.

Và bên cạnh việc không chắc chắn thì bản thân một số tiêu chí trong thang điểm định cư cũng không phải là dễ dàng mà đạt được. Có một số tiêu chí mà bạn dễ dàng lấy điểm, ví dụ như có bằng tốt nghiệp đại học ở Úc, tuổi thuộc nhóm tuổi lao động. Nhưng cũng có nhiều tiêu chí mà bạn phải cày cuốc mới có được, ví dụ như IELTS 8.0 và phải đều 8 chấm ở tất cả mọi kỹ năng, hoặc phải có bằng dịch thuật hay là thông dịch được cấp bởi NAATI là tổ chức cấp quốc gia chứng nhận về hai kỹ năng này qua các bài thi và tỷ lệ đỗ khá thấp, thường là khoảng dưới 25%.

Ở Úc, sau khi học ít nhất 18 tháng trên đất Úc thì các bạn có thể sẽ được gia hạn thêm visa gọi là visa tạm thời. Visa này thường sẽ cấp cho bạn ít nhất 18 tháng, nhiều nhất 24 tháng, thậm chí là có người xin được tận 3 năm để được ở lại Úc làm việc sau tốt nghiệp. Đây là khoảng thời gian mà các bạn du học sinh, những người xác định sẽ định cư, sẽ tận dụng để thu thập càng nhiều điểm càng tốt, nhất là các tiêu chí khó nhằn như mình vừa nói. Có bạn phải thi tới 13 lần IELTS, tương đương khoảng 1 năm rưỡi thi rồi lại ôn thi, rồi gian rồi lại thi mới đạt đủ điều kiện.

Nếu ngay từ đầu bạn xác định về nước, cá nhân mình khuyên các bạn không nên lấy loại visa tạm thời này. Rằng rằng là có thêm thời gian để trải nghiệm thêm cuộc sống ở Úc cũng vui thật, nhưng trừ phi là bạn đã có sẵn nơi đó nhận bạn và làm ở Việt Nam. Nếu không, hãy dành thời gian đó để va chạm và tạo mối quan hệ, xây dựng nền tảng ở Việt Nam, nơi mà bạn xác định sẽ sinh sống lâu dài thì sẽ tốt hơn.

Visa định cư tay nghề này cũng có thể đi theo dưới dạng bang bảo lãnh, tức là bạn vẫn phải có bằng cấp nằm trong danh sách các ngành nghề định cư mà Úc cần, nhưng nếu bạn đồng ý đi về những bang đang thiếu nhân lực để phát triển bang đó thì họ sẽ cộng thêm điểm cho bạn trong thang điểm định cư. Điều kiện để được cộng điểm ở mỗi bang mỗi khác nhưng chúng cũng có thể bị thay đổi bất cứ lúc nào, vì vậy độ chắc chắn cũng không hề thay đổi. Chẳng qua là xin định cư ở các bang lớn như Victoria, nơi thành phố Melbourne mình ở lại thì rất khó, với nhiều trường hợp là không thể nữa, thì họ mới buộc phải chuyển qua bang khác với tỉ lệ thành công cao hơn mà thôi. Tuy nhiên, sau khi được định cư đường bang bảo lãnh này rồi thì bạn vẫn có thể di chuyển sang bang mình muốn để sinh sống chứ không bắt buộc là phải ở bang đó mãi mãi. Vì vậy, hy sinh 2-3 năm qua bang khác thì vẫn tốt hơn là không xin được định cư.

Con đường phổ biến thứ hai là công ty bảo lãnh. Con đường này thì còn khó hơn cả con đường định cư tay nghề. Được công ty bảo lãnh thì bản thân công ty cũng phải đạt được những điều kiện nhất định và cũng phải tốn tiền cho công ty, chứ không phải công ty nào cũng có thể bảo lãnh người khác. Nếu không thì mấy tiệm cắt tóc cũng có thể giàu lên nhờ việc bảo lãnh rồi. Và đương nhiên bản thân bạn cũng phải vô cùng xuất chúng thì công ty mới sẵn sàng gánh đủ các vấn đề pháp lý rườm rà đó để giữ bạn ở lại làm việc. Trong khi đó, con đường định cư tay nghề kia thì ngay cả khi bạn không tìm được việc đúng ngành nghề, bạn vẫn có thể xin được định cư miễn là bạn có điểm thật cao. Một số bạn đủ giỏi tìm cách xin định cư theo cả hai con đường cùng một lúc.

Như vậy thì các bạn có thể thấy là dù theo con đường nào đi chăng nữa thì việc bạn học hành cẩn thận, có được tấm bằng tốt nghiệp đều là điều vô cùng quan trọng. Vì vậy, nếu bạn xác định sẽ định cư thì ngay từ đầu hãy chọn ngành chuẩn xác, và sang đây rồi cũng hãy học cho tử tế để không những có được công việc tốt mà khả năng định cư cũng cao hơn.

Đó cũng là vấn đề cuối cùng mà mình muốn nói tới ở Vlog này. Mong là đã giúp được các bạn du học sinh ít nhiều. Nếu còn ai có thắc mắc gì, muốn hỏi thêm điều gì hoặc muốn hẹn gặp cà phê với mình thì hãy inbox mình trên Facebook nhá. Facebook của mình thì các bạn cũng biết trong group Đàn Ông Học rồi đấy ạ. Và bây giờ, tạm biệt và hẹn gặp lại.